İklim Değişikliği Nedir?

Dünyamızda günümüz koşullarında en önemli uluslararası gündem iklim değişikliği olduğu son derece aşikar. İnsanların eylemlerinden sebep atmosfere salınan sera gazları ile iklim değişikliği hızla devam etmekte. Önlemler alınarak düzeltilebilecek olan arazilerin kullanımı sırasındaki değişiklikler, fosil yakıt tüketimleri, ormanların yok edilmesi ve sanayi faaliyetlerine dur demedikçe dünyanın ortalama yüzey sıcaklıklarındaki artış ve iklim değişiklikleri ile gelen sonuçlar artarak devam edecek.

Küresel Isınma Nedir?

Küresel ısınma ‘ Başlıca atmosfere salınan gazların neden olduğu düşünülen sera gazı etkisiyle, Dünya üzerinde yıl boyunca kara, deniz ve havada ölçülen ortalama sıcaklıklarda görülen artışa verilen  isimdir ‘ diye tanımlamak mümkündür.

Küresel ısınmanın 1-2 Celcius derecesinde artması bile dünya için pek çok problemleri beraberinde getirmektedir

Dünya son 100 yılda 1 derece kadar ısınmıştır. Bunun en önemli sebebi de Sera Gazı emisyonlarının artmasındandır. Herkes tarafından bilinen en önemli sera gazı karbon dioksit olup; ama bunun dışındada methan, nitroit oksit vb sera gazları da bulunmaktadır. Küresel ısınmanın 1-2 celcius derecesinde artması bile dünya için pek çok problemleri beraberinde getirmektedir.

Küresel Isınmanın Sonuçları Nedir?

Küresel ısınma sonucu; iklim değişikliğine bağlı olarak sıcak hava dalgaları, kuraklıklar, seller, tayfunlar, kıtlıklar arttıkça artmaktadır.

Küresel ısınma sonucu aşağıdaki problemler oluşacaktır:

• Yüksek sıcaklıklar
• Kuraklıklar
• Orman Yangınları
• Şiddetli fırtına ve seller
• Azalan biyoçeşitlilik
• Kuraklığa uğrayan ve verimsizleşen topraklar
• Eriyen buzullar
• Yükselen deniz seviyeleri ve kıyı taşkınları

Küresel ısınma nedenleri nedir?

Küresel ısınmanın en önemli nedeni endüstri devrimi ile oluşan sera gazlarının artışıdır. Bill Gates: “Küresel iklim değişikliği nasıl önlenir” adlı kitabında ilk başta sera gazlarının büyüklüğüne değinerek; insanoğlunun bu gazları nasıl oluşturduğuna bakmış.

Yılda kaç ton sera gazı dünyaya salınıyor?

• • Yılda 52 milyar ton sera gazı dünyaya salınmaktadır. COVID-2019 %4,5 mertebesinde azalmış olup, ama COVID pandemisinin bitmesiyle beraber; dünyadaki sera gazı emisyonları tekrar %6 mertebesinde artmıştır.

Sera gazları oluşumun sebebi nedir? Hangi aktiviteler ne kadar sera gazı oluşturmaktadır?

• • Endüstriyel Üretim (Çimento, Demir-Çelik; Plastik) %29
  • Fosil Yakıtlardan Elektrik Üretimi %26
  • Tarımsal Faaliyetler (Tarım ve Hayvancılık) %22
  • Ulaştırma (Uçak seyahati, otomobil, kamyon, lojistik) %16
  • İklimlendirme (Isıtma ve soğutma) %7

Endüstriyel Üretimdeki Sera Gazını nasıl azaltabiliriz? (Emisyonların %29)

• • Endüstriyel üretim süreçlerini mümkün olduğu kadar elektrik enerjisine geçir- Bu önemli miktarda inovasyonu gerektirecektir
  • Endüstriyel üretimdeki elektriği yenilenebilir enerjilerden üretilmiş kaynaklardan kullan
  • Karbon kısıtlayıcı – yok edici ekipman veya teknolojileri kullan
  • Kullanılan malzemeleri daha verimli kullan- Daha az malzemeyle aynı çıktıyı üret

Fosil yakıtlardan Elektrik Üretimden Sera Gazını nasıl azaltabiliriz? (Emisyonların %26)

• • Daha az karbon çıkartan elektrik üretme imkanları ile elektrik üreterek sera gazlarını azaltılacaktır
    • Nükleer Fizyon
    • Yenilenebilir Enerjiler (Güneş, Hidro, Rüzgar; Biokütle)
    • Enerji Depolama
    • Hidrojen

Tarımsal Faaliyetlerde Sera Gazını nasıl azaltabiliriz? (Emisyonların %22)

• • • İnovasyonlar sayesinde tarımsal faaliyetlerde daha farklı ve verimli tohum ve gübrelerin kullanılması
    • Daha az gıdayı ziyan etmek
    • Daha az kırmızı et yemek

Ulaştırma Faaliyetlerde Sera Gazını nasıl azaltabiliriz? (Emisyonların %16)

• • Ulaştırma her ne kadar zor gibi bir konu görülse de; lojistik de kullandığımız araçları yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektrikli araçlar halen getirmek sorunun çözümünde bize önemli bir yol aldıracaktır
  • Alternatif ucuz çözümler olarak da hidrojenin ulaşımda kullanılması sera gazlarını azaltacak ikinci bir önemli adım olacaktır

İklimlendirme Faaliyetlerinde Sera Gazını nasıl azaltabiliriz? (Emisyonların %29)

• • Soğutma ve ısıtma faaliyetlerinde yenilenebilir elektriği daha fazla kullan
  • Elektriği karbon açığa çıkartmadan üret
  • Enerjiyi daha verimli kullan

İklim Değişikliği Sorunu Nedir? Zararları Nedir?

İklim değişikliği, atmosferde ısıyı tutan sera gazlarının artması ile ortalama sıcaklıklarda değişiklik olması, artması ile iklimlerde beklenmedik şekilde değişiklikler oluşması olarak adlandırılabilir. Genel itibariyle aşırı ve kontrol dışı insan faaliyetleri sebebiyle olmaktadır. İklim değişikliğinin bir sürü zararları vardır ve yalnızca sıcaklık artışı olarak görülmemelidir. Şiddetli kasırgalar, kuraklıklar, sellerin oluşması gibi aşırı hava olaylarında da önemli derecede artışlar gözlenmektedir. Özellikle deniz suyu ve okyanus seviyelerinde yükselmeler, sularda asit oranı artışı, buzulların erimesine bağlı olarak bitkiler, hayvanlar gibi ekosistemler ile birlikte insanlar da büyük risk ile karşı karşıyadır.

İklim Değişikliği Nasıl Oluşur?

Dünyamız hızla geliştikçe ve değiştikçe sanayimiz teknolojimiz de aynı oranla gelişip artmakta. Her yeni güne yapay zeka ve benzeri gelişmeleri duyarak, şaşırarak uyanır olduk. Tüm bu durumlar hayatımızı kolaylaştırıyor belki ancak dünyamıza neler oluyor acaba? Biz günün sonunda teknolojiye ayak uydurabiliyoruz ancak dünyamız insanlığın eylemlerine ayak uydurabiliyor mu sorgulamak lazım. Karşımıza çıkan sorunlardan bazıları olan hava kirliliği, deniz kirliliği, çevre kirliliği gibi küresel iklim değişikliği ile bitmek bilmeyen kışlar, bir türlü gelmeyen yaz mevsimi, kış gibi geçen ilkbaharlar ve yaza benzeyen sonbaharlar bilinen tüm doğruları değiştirmeye başladı.

İklim değişiklikleri aslında doğa olaylarında yaşanan yavaş yavaş değişimleriyle oluşmakta olup çoğu canlılar bu duruma kolay adapte olabilir. Ancak bu yavaş yavaş değişim yerini hızlı değişime bırakması durumunda adaptasyon süreci canlılar için zor olacaktır.

İklim Değişikliği Sonuçları Nedir?

İklim değişikliği ile gözlenen bazı değişimler vardır ve bu değişimlerden bazıları ise şunlardır;

• Yağmurun genellikle sağanak olarak yapması
• Buzulların erimesi
• Buharlaşmanın ve yağmurun miktarındaki artışlar
• Deniz su seviyesinin artması
• Orman yangınlarının ciddi derecede çoğalması
• Sel ve fırtına gibi doğa olaylarının artması

İklim Değişikliğinden En Çok Kim Etkileniyor?

Sektör bazında bakıldığında enerji sektörü iyi yönde etkilenecektir. İklim değişikliği ile sıcaklık değişimleri ile ısıtma ve soğutma ihtiyaçlarının yükselmesine bağlı olarak enerji talepleri de yükselecektir. Bir diğer etkilenecek sektör ise sigorta sektörüdür. Ekstrem doğa olaylarında artışlar devam ettikçe sigorta primlerinde de aynı şekilde sürekli artışlar oluyor. Bu demektir ki ilerleyen dönemlerde sigorta maliyetleri insanların finanse etmekte güçlük çekeceği hatta imkansız olacağı boyutlara gelecektir. Bu yüzden sigorta sektörü olumsuz yönde etkilenmesi beklenen sektörlerin başında gelmektedir. Sağlık sektörü, tarım sektörü vb. çoğu sektör olumsuz yönde etkilenmeye devam edeceği bilinmektedir.

İklim Değişikliğini Önleme Yolları Nelerdir?

İklim değişikliği her ne kadar küresel bir sorun olsa dahi insanlar günlük hayattaki bazı alışkanlıklarını değiştirerek iklim değişikliğini önlemek adına bir adım atarak iyi yönde katkı sağlayabilir.

Karbon salınımlarının hızla ve önemli derecede azaltılması, fosil yakıt tüketimlerinin sınırlandırılması iklim değişikliğinin önüne geçmek için önemli bir adım olacaktır. Fosil yakıtlarına bağlı yakıt kullanımı önüne geçmek adına kendine yetebilen ve hatta tüketiminin daha fazlasını üretebilen fabrikalar oluşması adına yenilenebilir kaynakları esas alan bir enerji sistemi kurulması yapılabilecek en önemli hamlelerdendir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının maliyetlerinde değişkenlikler olsa dahi fosil yakıtların fiyatlarında sürekli gerçekleşen artışlar sebebiyle tercih edilme oranının yükseleceği öngörülmektedir.

Sanayi devrimi öncesine kadar hayvan gücü ve odun ile birlikte rüzgar veya su gibi yenilenebilir enerji kaynakları yeterli olmaktaydı. Fosil yakıt kullanımı hiç ön planda olmazdı. Ancak nüfusun artması ve sanayi devriminin gerçekleşmesiyle bu enerji kaynakları yeterli gelmedi ve fosil yakıtlar kullanılmaya başlandı.

Yenilenebilir enerji, iklim değişikliğine karşı durma konusunda önemli bir rol oynamaktadır. Gezegenimizin altında olduğu tehdit, rezervlerde azalma, nüfus artışı ve değişen tüketim alışkanlıkları doğrultusunda gerçekleşen enerji ihtiyacındaki artış ve tüm bu durumlara bağlı olarak enerji fiyatlarındaki artış bize gösteriyor ki gelecekte tüketimi karşılayacak kadar enerji olmayacak. Alternatif kaynaklara yönelmek gerekmekte olup güneş enerjisinden faydalanarak yenilenebilir enerjiye tüketimi olan tüm kurumlar adım atabilir.

İklim değişikliği küresel bir sorun olmasıyla birlikte her birey alışkanlıklarına dikkat ederek ve gerekli durumlarda değiştirerek küresel ısınmayla mücadele edip enerji tasarrufu yapmalarıyla birlikte kendileri için de para tasarrufu yapabilir. Kullanılmayan elektrikli aletlerin fişten çekilmesi, televizyon bilgisayar, telefon şarj aleti gibi cihazlar kullanılmıyorken bile elektrik çektiği için fişten çıkarılması gerekir. Aydınlatma için LED ampullerin kullanılması, elektronik ürün satın alınacağı zaman kullandığı enerjiye dikkat edilmesi, evlerin ısı yalıtımını güçlendirmek, araç kullanımını minimum seviyeye indirmeye çalışıp yürüyerek veya bisiklet ile ulaşımı karşılamak gibi başlıca değiştirilebilecek ve fayda sağlanabilecek konular vardır.

Kyoto Protokolü Nedir?

Kyoto Protokolü, iklim değişikliğini, küresel ısınmayı oluşturan temel sebepleri ortadan kaldırmak adına hazırlanmış uluslararası anlaşmadır. Bu protokol ile yüzden fazla ülkenin uyması gereken kurallar belirlenecek şekilde düzenleme yapılmıştır. Bu protokol 1997 yılında kabul edilmiş olup 2005 yılında yürürlüğe girmiştir.

Bu protokol ile iklim krizinin ve doğal afetlerin önüne geçmek hedeflenmiştir. Bir diğer temel amaç ise çevre kirliliğini en az şekilde olmasını sağlamaktır. Anlaşma doğrultusunda her ülke hava-su ve toprak kirliliğini azaltmak için adımlar atmalı ve geri dönüşümü ortaklaşa başlatmalıdır.

Protokolün maddelerinden en önemlisi sayılabilecek olan madde ise her ülkenin karbon salınımını %5 oranında azaltması gerekmektedir ve bu azaltmayı sağlamayan ülkeler için bir sonraki yıl bazı yaptırımlar uygulanmaktadır.

Avrupa Birliğinde bulunan ülkelerin hepsi bu protokolü imzalamış olup toplam 200 e yakın ülke tarafından kabul edilmiştir.

Sıkça Sorulan Sorular