10 Maddede Jeotermal Enerji Nedir?

Jeotermal Enerji Nedir, Türkiye’deki Potansiyeli Nasıldır?

Yenilenebilir ve sürdürülebilir bir enerji kaynağı olan jeotermal enerji, yeraltından çıkan sıcak su ve su buharından elde edilen enerji olarak tanımlanmaktadır. Çevre dostu, ucuz ve güvenilir bir kaynak olmasıyla her zaman merak konusu olmuştur. Bu çerçevede sizler için jeotermal enerji nedir sorusuna açıklık getiriyoruz. Bu içeriğimizde Jeotermal enerjinin oluşumu ve Türkiye’deki jeotermal enerji kaynaklarını inceliyoruz.

Jeotermal Enerji Ne Demek?

Genel anlamda tanımına bakacak olursak; yeraltında bulunan sıcak noktalardan yeryüzüne doğru yayılarak gelen iç ısıya jeotermal enerji denilir. Yenilenebilir, tükenmeyen, çevre dostu ve ucuz olması sebebiyle birçok alanda tercih edilmektedir. Bunlar jeotermal kaynaklar ile gerçekleştirilir. Jeotermal kaynak ise; yerkabuğunun derinliklerinde birikmiş olan ısının meydana getirdiği, kimyasallar içeren sıcak su, gaz ve buhar olarak adlandırılır. Bu kaynaklar sayesinde neredeyse her alanda rahatça kullanılan bir enerji oluşur. Jeotermal enerji sayesinde yerli enerji üretimi bir hayli artmaktadır. Ülkenin enerji ihtiyacı kapatılabilmektedir. Isıtma için kullanılabilen jeotermal enerji, jeotermal ısıtma yapılarak ısı ve enerji tasarrufu sağlamaktadır. Çünkü diğer enerji türleri ile karşılaştırıldığında en düşük maliyete sahiptir. Jeotermal enerji doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki kullanım alanına sahiptir. Doğrudan kullanımda; soğutma, sera ısıtma, ısı pompalama, zirai kurutma, bölgesel ısıtma alanlarında kullanılmaktadır. Dolaylı kullanımda ise; yoğunlukla CO2 üretiminde kullanılmaktadır.

Jeotermal Enerji Kaynakları Nelerdir?

• Isı Kaynağı
• Isıyı Yeraltından Yüzeye Doğru Taşıyan Akışkan Kısım
• Suyun Dolaşımını Sağlamaya Yeterli Olan Kayaç Geçirgenliği

Isı Kaynağı

Jeotermal enerjinin meydana geldiği bölgedir.

Isıyı Yeraltından Yüzeye Doğru Taşıyan Akışkan Kısım

Isı kaynağındaki enerjiyi üzerine alarak türbinden iş üretilmesini sağlayan akışkan bölgedir.

Suyun Dolaşımını Sağlamaya Yeterli olan Kayaç Geçirgenliği

Isının kaynağına ulaşılması için bölgenin sondaj yapılabilmesine elverişli olması gereklidir.

Jeotermal Enerji Yenilenebilir Mi?

Jeotermal enerji, yenilenebilir enerji kaynaklarından birisidir. Jeotermal enerji santrallerinde yapılan incelemeler sonucunda bu kaynakların patlama, yangın ya da zehirlenme gibi ciddi sonuçlar doğurmadığı gözlenmiştir. Güvenilir olmasının yanı sıra Jeotermal enerjinin tercih edilmesinin birçok sebebi vardır.

Jeotermal Enerjinin Avantajları

• Jeotermal enerji doğal bir kaynaktır
• Hazır enerji olarak kullanılabilir
• Çevre dostudur
• Çok amaçlı olarak ısıtma uygulamalarında ideal bir kullanım sağlar
• Yenilenebilir enerji kaynaklarından birisidir
• Sürdürülebilirdir
• Fosil yakıtlara oranla daha ucuza mal olmaktadır
• Karbon ayak izini azaltır
• Paris İklim Anlaşması ve Yeşil Mutabakat‘a uygundur

Jeotermal Enerji Kaynaklarının Kullanım Alanları

Jeotermal enerjinin kullanım alanları:

• Kimyasal madde üretimi
• Merkezi ısıtma ve soğutma
• Endüstriyel amaçlı kullanımlar
• Elektrik üretimi
• Termal turizm
• Mineralli içecek üretimi
• İklimlendirme
• Entegre kullanım amaçlı (Entegre kullanım: Enerji verimliliği açısından en uygun görülen kullanım şeklidir. Fiziksel ve kimyasal özelliklere göre yararlanılmasına entegre uygulamaları adı verilmektedir.)
• Kültür balıkçılığında kullanılabilmektedir.

Türkiye’de Jeotermal Enerji

Ülkemiz jeotermal enerji açısından potansiyeli oldukça yüksek noktalara sahiptir. Yaklaşık olarak 1000 adet jeotermal kaynak mevcuttur. Bu kaynaklar doğal çıkışlı olup farklı sıcaklıklara sahiptir. Jeotermal enerji santrallerinde üretilen enerji, elektrik enerjisine dönüştürülmek için kullanılmaktadır. Türkiye tektonik konumdan dolayı önemli bir Jeotermal kaynağı bulanan ülkeler arasında bulunmaktadır. Özellikle Ege ve Güney Marmara Bölgeleri jeotermal kaynaklar açısından oldukça zengindir.

Jeotermal Enerji Türkiye’de Nerelerde Var?

• Aydın Sultanhisar Salavatlı Jeotermal Sahaso
• Aydın Galip Hoca Germencik Jeotermal Enerji Santrali
• Çanakkale Tuzla Jeotermal Enerji Santrali JES
• Kütahya Simav
• İzmir RSC Seferihisar Jeotermal Enerji Santrali
• İzmir Dikili Jeotermal
• Manisa Caferbey Jeotermal Alanları
• Denizli Kızıldere Jeotermal Santrali

Bu santraller dışında yapım aşamasında olan, üretim lisansı alan, ön lisans alan, planlanan santraller de mevcuttur.

Denizli’de Bulunan Jeotermal Enerji Santrali (Kızıldere Jeotermal Santrali)

Türkiye’nin Jeotermal Enerji Potansiyeli

2007 yılından günümüze kadar 200’e yakın Jeotermal Santral açılmış ve sadece bu tarihten sonra açılan Jeotermal santrallerin ihale usulü satışları sonrası 586 milyon dolarlık milli katkı sağlanmıştır. Bu katkının yarısı yani 293 milyon doları kanun gereği özel idare valiliklere doğrudan aktarılmıştır. Türkiye’deki jeotermal enerji gücünün başlıca rakamları 2022 itibarıyla şu şekildedir. Türkiye bu eşsiz potansiyel ile Jeotermal enerji kaynaklarında Avrupa’da birinci, dünyada ise dördüncü sıradadır.

• 500 dönümlük sera ısıtma potansiyeli 4 bin dönümlere
• 30 bin konutluk konut ısıtma alanı 120 bin konuta
• 150-175 civarı olan termal otel sayısı da 450 civarına çıkmış durumdadır.

Jeotermal Enerji ile İlgili Sıkça Sorulmuş Sorular